wtorek, 5 kwietnia 2016

Dzięcioł zielonosiwy


Dzięcioł zielonosiwy
Picus canus J.F. Gmelin, 1788
Ang. – Grey-faced Woodpecker, Niem. –
Mimo że dzięcioły zielony i zielonosiwy są gatunkami bliźniaczymi, n
Długość ciała: 27-32 cm
Rozpiętość skrzydeł: 38-40 cm
Masa ciała: 130-160 g
Wygląd: Samce, w przeciwieństwie do samic,
mają czerwoną plamę na czole. Osobniki
młodociane są bardzo podobne do dorosłych,
ale ich ubarwienie jest bardziej matowoszare.
Występowanie: Dzięcioły zielonosiwe zamieszkują
lasy środkowej Europy. Ich areał lęgowy
biegnie wąskim pasmem od Europy przez centralną
Azję po wschodnią i rozprzestrzenia się
na prawie cały wschód tego kontynentu. Opisano
11 podgatunków. W Polsce jest to rzadki
mieszkaniec lasów na wschodzie i południu
kraju. Najliczniej występuje w Puszczy Augustowskiej
i Bieszczadach.
Lęgi: Biologia lęgów dzięciołów zielonosiwych
jest bardzo podobna jak zielonych.
Łacińska nazwa canus oznacza kolor szary.
Dzięcioły zielone i zielonosiwe są blisko
ze sobą spokrewnionymi, tzw. bliźniaczymi,
gatunkami, pochodzącymi od populacji
wspólnego pragatunku, rozdzielonej w czasie
ostatniego zlodowacenia. Bliźniaczych
gatunków ptaków, jak już wspominałem,
mamy w Polsce więcej. Są one z reguły
bardzo do siebie podobne, a różnią się
głównie śpiewem lub preferencjami środowiskowymi.
Przykładem podobieństwa gatunków
bliźniaczych mogą być oba słowiki, dwa
gatunki pełzaczy, pierwiosnek i piecuszek,
muchołówka żałobna i białoszyja, sikora uboga
i czarnogłówka, trzcinniczek i łozówka, orlik
krzykliwy i grubodzioby, a także właśnie dwa
gatunki dzięciołów z rodzaju Picus. Gatunki
te różnią się przede wszystkim głosem.
W terenie bardzo trudno odróżnić pierwiosnka
od piecuszka czy zidentyfikować gatunki
pełzaczy lub słowików. Decydujący w rozpoznaniu przynależności gatunkowej jest
śpiew samców. Na granicach występowania
obu bliźniaczych gatunków lub tam, gdzie ich
zasięg się pokrywa, dochodzi czasem do ich
krzyżowania się. Potomstwo mieszanych par
nie jest płodne, ale mieszańce gatunków
bliźniaczych bardzo trudno wykryć. Ostatnio
dowiadujemy się o mieszanych parach obu
gatunków orlików na wschodnich rubieżach
naszego kraju, ale w literaturze są odnotowane
przypadki krzyżowania się dzięciołów
zielonych i zielonosiwych, pełzaczy oraz
muchołówek. Trzeba więc być czujnym
i dokładnie oglądać oboje partnerów, kiedy
ma się do czynienia z gatunkami bliźniaczymi.